خار زدن پارچه یکی از مراحل مهم در فرآیند تکمیل پارچه است که باعث افزایش نرمی، حجم و زیبایی ظاهری آن می شود. اما زمانی که صحبت از پارچه های حساس و لطیف مثل ویسکوز، ابریشم مصنوعی، پشم های نازک یا پارچه های مخلوط خاص می شود، این عملیات به مهارت و دقتی دوچندان نیاز دارد.
در این مقاله به بررسی چالش ها و نکات مراقبتی در خار زدن این نوع پارچه ها می پردازیم.
خار زدن پارچه چیست؟
خار زدن یا «napping» فرآیندی است که طی آن با استفاده از ماشین خارزنی و ابزارهایی مثل نوار سوزنی، فرچه یا غلتک پوشیده از تیغه های ریز، الیاف سطحی پارچه کمی بیرون کشیده می شود تا پارچه حالت پرزدار، نرم و حجیم پیدا کند. خار زدن پارچه بیشتر در پارچه های زمستانی، پوشاک راحتی یا حوله ها کاربرد دارد.
چالش های خار زدن پارچه های لطیف و حساس
۱. آسیب پذیری بالا در برابر اصطکاک
پارچه های ظریف در برابر تماس با تیغه ها یا نوار سوزنی دستگاه خارزنی ممکن است دچار پارگی، جمع شدگی یا نخ کش شوند. به همین دلیل فشار وارده، سرعت حرکت پارچه و تعداد دور خارزنی باید با دقت تنظیم شوند.
۲. یکنواختی سطح پس از خارزنی
در پارچه های حساس، ناهماهنگی در عملیات خارزنی می تواند باعث ایجاد لکه های مات، خطوط برجسته یا مناطق ناهموار در سطح پارچه شود که ارزش محصول نهایی را کاهش می دهد. کنترل دقیق زاویه ورود پارچه و وضعیت فرچه ها بسیار مهم است.
۳. محدودیت در تعداد پاس خارزنی
در پارچه های مقاوم مثل فلیس یا کتان سنگین، می توان چندین پاس خارزنی انجام داد. اما در پارچه های لطیف، بیش از یک یا دو مرحله خارزنی ممکن است باعث تخریب بافت پارچه شود. بنابراین انتخاب تعداد مناسب پاس خار، وابسته به نوع الیاف و بافت پارچه است.
۴. کنترل رطوبت و دما
در برخی موارد، خشکی بیش از حد یا رطوبت زیاد پارچه می تواند در زمان خارزنی باعث ایجاد کشش، تغییر ابعاد یا شکنندگی سطح شود. در پارچه های حساس، حفظ تعادل در رطوبت نسبی محیط و دمای غلتک ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
۵. انتخاب ابزار و ماشین آلات مناسب
تمام ماشین های خارزنی برای پارچه های لطیف مناسب نیستند. برخی از این ماشین ها دارای تنظیمات فشار و سرعت دقیق هستند که امکان کار بر روی پارچه های حساس را فراهم می کنند. استفاده از غلتک های نرم تر یا فرچه های مویی خاص نیز یکی از راه کارهای کاهش آسیب است.
نکات مراقبتی و راهکارهای پیشنهادی
✅ استفاده از ماشین خارزنی پیشرفته با کنترل اتوماتیک فشار و سرعت
✅ تنظیم دقیق فاصله بین غلتک ها و نوار سوزنی
✅ تست نمونه اولیه قبل از اجرای فرآیند روی متراژ بالا
✅ استفاده از سیستم های مکش و تمیزکننده برای جلوگیری از گیر کردن الیاف در تیغه ها
✅ آموزش اپراتورهای دستگاه برای تشخیص علائم اولیه آسیب یا افت کیفیت
✅ بررسی ساختار الیاف و استفاده از پارچه هایی با استحکام حداقلی مشخص
جمع بندی
خار زدن پارچه های لطیف، اگرچه کاری تخصصی و ظریف است، اما با رعایت استانداردها و تنظیمات مناسب می تواند به تولید پارچه هایی بسیار نرم، خوش حالت و جذاب منجر شود. این فرآیند باید با دقت بالا، دستگاه مناسب و مهارت اپراتور انجام شود تا از بروز آسیب های احتمالی جلوگیری شود.
🔍 اگر به دنبال خدمات خارزنی دقیق و حرفه ای برای پارچه های حساس هستید، مجموعه آرام تکمیل طیف فراز – یونیتکس با بهره گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم فنی مجرب، آماده ارائه خدمات تخصصی در این حوزه می باشد.