اگر در صنایع معدنی، غذایی، شیمیایی یا تصفیه فاضلاب هستید، حتماً نام «فیلتر پرس» را شنیدهاید. این دستگاه دقیقاً چیست؟ چرا به آن قلب تصفیهخانه میگویند؟ تفاوت مدلهای ممبرانی و چمبری چیست و چگونه بهترین گزینه را انتخاب کنیم؟ این مقاله راهنمای کامل و خلاصهای است که همه چیز را یکبار برای همیشه روشن میکند.
فیلتر پرس چیست و چگونه کار میکند؟
فیلتر پرس دستگاهی مکانیکی برای جداسازی جامد از مایع در دوغاب است. با فشار هیدرولیک (۱۰ تا ۲۵ بار)، آب زلال را از یک طرف و کیک خشک (رطوبت ۱۵–۴۰٪) را از طرف دیگر تحویل میدهد.
سیکل کاری در ۴ مرحله:
- تغذیه: دوغاب به داخل محفظهها پمپ میشود.
- فیلتراسیون: فشار بالا میرود، مایع از پارچه عبور میکند، جامد روی پارچه میماند.
- فشردن نهایی (در مدل ممبران): غشای لاستیکی باد میشود تا رطوبت کیک کمتر شود.
- تخلیه: صفحات باز شده، کیک میریزد.
اجزای اصلی دستگاه
- شاسی: اسکلت فولادی یا استیل که فشار ۳۰۰–۵۰۰ تن را تحمل میکند.
- یونیت هیدرولیک: جک و پمپ برای باز و بسته کردن صفحات.
- صفحات فیلتر: • چمبری (محفظه ثابت) → رایج و ارزان • ممبرانی (غشای متحرک) → خشکترین کیک، گرانتر
انواع فیلتر پرس
- صفحهای (Plate & Frame): ساده، برای حجم کم
- چمبر: ظرفیت بالا، معادن و فاضلاب
- ممبران: خشکترین کیک، شیمیایی و دارویی
کلاسهای عملیاتی: دستی → هیدرولیک دستی → هیدرولیک برقی → تمام اتوماتیک با PLC
کاربردهای اصلی
- معادن و سنگبری فیلتر پرس معدن : بازچرخانی ۹۰٪ آب، کیک قابل فروش
- تصفیه فاضلاب: کاهش حجم لجن تا ۹۰٪
- صنایع غذایی فیلتر پرس خانگی یا فیلتر پرس تمام استیل): شفافسازی روغن، شربت، آبمیوه
- شیمیایی و دارویی: جداسازی دقیق مواد حساس
تفاوت فیلتر پرس ممبران و چمبر: مقایسه کامل + جدول انتخاب سریع برای هر صنعت
بیشتر خریداران وقتی به مرحله انتخاب میرسند، بین دو مدل اصلی گیر میکنند: چمبر یا ممبران؟ در این مقاله دقیقاً همین دو غول را روبهروی هم قرار میدهیم.
( مقایسه صفحات فیلتر پرس ایرانی و چینی )
فیلتر پرس چمبر (Chamber)
- ساختار: محفظه ثابت داخل صفحه
- فشار کاری: تا ۱۶ بار
- رطوبت نهایی کیک: ۲۵–۴۰٪
- قیمت: ۳۰–۴۰٪ ارزانتر از ممبران
- کاربرد ایدهآل: معادن شن و ماسه، نساجی، سنگبری، لبنیات
فیلتر پرس ممبران (Membrane/Diaphragm)
- ساختار: غشای لاستیکی متحرک پشت صفحه
- فشار نهایی: تا ۲۵ بار (هوا یا آب)
- رطوبت نهایی کیک: ۱۰–۲۰٪
- کاربرد ایدهآل: مواد شیمیایی، لجن روغنی، دارویی، پسماندهای خطرناک
جدول مقایسه مستقیم (۱۴۰۴)
| معیار | چمبر | ممبران |
|---|---|---|
| رطوبت کیک | ۲۵–۴۰٪ | ۱۰–۲۰٪ |
| هزینه اولیه | ★★★★ | ★★★ |
| هزینه نگهداری | پایینتر | بالاتر (غشا) |
| زمان سیکل | کوتاهتر | ۲۰–۳۰ دقیقه بیشتر |
| ظرفیت واقعی | بالاتر | کمی کمتر |
| مناسب برای کیک قابل فروش | معمولی | عالی |
نتیجه عملی
اگر کیک شما ارزش اقتصادی دارد (مثل کنسانتره مس یا پودر پروتئین) → ممبران اگر فقط میخواهید جریمه ندهید و آب برگردانید → چمبر کافی است
۱۰ سوالی که قبل از خرید فیلتر پرس باید از فروشنده بپرسید (و جواب واقعیشان)
۱. فشار واقعی جک هیدرولیک چقدر است؟ (نه روی کاتالوگ) جواب واقعی: بیشتر فروشندگان ۱۶ بار میگویند، اما در عمل ۱۲–۱۴ بار تحویل میدهند.
۲. جنس صفحات دقیقاً چیست؟ PP چینی یا PP اروپایی؟ تفاوت قیمت ۴۰٪ و تفاوت عمر ۳ برابر است.
۳. پارچهها شامل قیمت هستند یا جدا؟ ۹۵٪ فروشندگان جدا حساب میکنند (هر دست پارچه ۴۰–۱۲۰ میلیون).
۴. سیستم شستشوی اتوماتیک پارچه دارد؟ فقط مدلهای بالای ۸۰ سانت رباتیک دارند.
۵. گارانتی جک هیدرولیک چند سال است؟ واقعی: ۱ سال (نه ۵ سال روی کاغذ).
۶. آیا بازدید رایگان از کارخانه مشتری هماهنگ میکنید؟ شرکتهای معتبر این کار را میکنند.
۷. زمان تحویل واقعی چند ماه است؟ در سال ۱۴۰۴: چمبر ۲–۴ ماه، ممبران ۵–۸ ماه.
۸. هزینه تعویض یک صفحه شکسته چقدر است؟ صفحه PP: ۱۸–۴۸ میلیون تومان (بسته به سایز).
۹. کیک با رطوبت زیر ۲۰٪ تضمین میکنید؟ فقط با ممبران + پارچه مناسب.
۱۰. در صورت پلمپ محیط زیست، پشتیبانی حقوقی دارید؟ شرکتهای بزرگ دارند.
سوالات متداول
مدار باز یا بسته؟ مدار باز: خروجی هر صفحه جدا، عیبیابی آسان مدار بسته: خروجی جمع، برای مواد سمی
کیک چقدر خشک میشود؟ معمولی: ۲۰–۳۵٪ رطوبت ممبران: زیر ۲۰٪
هر سیکل چقدر طول میکشد؟ ۲۰ دقیقه تا ۴ ساعت (بسته به نوع دوغاب)
عمر پارچه؟ ۶ ماه تا ۱ سال (با شستشوی منظم بیشتر)
عیبیابی سریع
- نشتی روغن جک → تعویض اورینگ
- پاشش دوغاب → فشار کم یا پارچه چروک
- کیک شل → زمان تزریق کم یا پارچه کور شده
راهنمای خرید و سایز
سایز بر اساس حجم پساب و درصد جامد محاسبه میشود: ۴۰–۶۰ سانت → کارگاه کوچک ۸۰–۱۰۰ سانت → کارخانه متوسط ۱۲۰–۱۵۰ سانت → معادن و تصفیهخانه بزرگ
جمعبندی
فیلتر پرس دیگر هزینه نیست؛ سرمایهگذاری است که در کمتر از ۱۲ ماه بازگشت دارد. با بازچرخانی آب، حذف جریمههای محیط زیست و فروش کیک، این دستگاه در شرایط فعلی ایران یک ضرورت مطلق است. انتخاب درست نوع صفحه و پارچه، کلید موفقیت طولانیمدت شماست.